مانند هر ساختار دیگری این ساختار نیز باید ذراتش به روشی کنار هم نگه داشته شود. غشاء خارجی نورونها از ذراتی با ساختار چربی تشکیل شده. به دور این غشاء اسکلت یاختهای که از لولههای توبولی و پروتئینهای فیلامنتی تشکیل شده، پیچیده شدهاست. درست مانند چادری که بر روی ساختار لولهای پایه اش بنا شده. بخشهای مختلف یک نورون دائماً در حال حرکت هستند. در طول این پروسه تغییر شکل و نوآرایی این بخشها در حقیقت بیانگر میزان فعالیت خود یا بخشهای مجاور خود است. دندریتها تغییر شکل میدهند، روابط جدیدی برقرار میکنند یا ممکن است به برخی روابط خاتمه دهند. آکسونها میتوانند در زمانی که سلول عصبی میخواهد به اصطلاح با صدای بلندتری با سلولهای مجاور صحبت کند (با شدت بیشتری با سلولهای مجاور ارتباط برقرار کند) پایانههای جدیدی ایجاد کنند.
هر نورون میتواند اطلاعات را از نورون دیگر یا از محیط دریافت و به یاختهٔ بعدی منتقل کند. نورونها از نظر شکل متفاوت اند اما همهٔ آنها تقریباً یک ساختمان دارند. جسم یاختهای که از آن شاخههای به نام دندریت بیرون میآید بخشی از نورون است که جسم یاختهای به وسیله آن پیامهای عصبی را از نورون یا محیط دریافت میکند؛ و از انتهای آن رشته بلندی به نام آکسون منشعب میشود. جسم یاختهای دارای هسته و چند هستک، نوکلئوپلاسم یا شیرهٔ هسته و تودههای کروماتین است. در ساختمان شیمیایی سیتوپلاسم، مقدار زیادی چربی وجود دارد. شبکه آندوپلاسمی، دانههای ریبوزوم، میتوکندری، دستگاه گلژی و لیزوزوم از اجزای دیگر یاخته عصبی هستند. علاوه بر این، اجسام نیسل نیز دیده میشود که رنگهای قلیایی را به خود جذب میکند. این اجسام فقط در جسم یاختهای و دندریت وجود دارد.
دندریت ها و آکسون ها
دندریت: از زوائد نورون، یاختههای خونی معمولاً بیش از یک عدد، کوتاه و منشعب (بسیار بلند در نورونهای حسی، سلولهای پورکینیه در مخچه و سلولهای پیرامیدال در مغز)، دارای همه ارگانلها بجز دستگاه گلژی، ختم به انشعابات ظریف و متعدد در انتها. وظیفه آن گیرنده اصلی نورون (انتقال تحریکات دریافتی سایر نورونها یا یاختههای حساس به پریکاریون) است. آکسون:زائده منفرد و بلند (گاهی با انشعابات جانبی). وظیفه آن انتقال تحریک از پریکاریون به سایر نورونها یا یاختههای سایر بافتها است. در نورونهای حسی کوتاه است و در نورونهای رابط میتواند کوتاه یا بلند باشد. برخی یاختههای عصبی فاقد آکسون هستند (آماکرین در چشم) و گاهی آکسون کوتاهتر از دندریت است (مانند سلولهای پورکینیه مخچه، پیرامیدال کورتکس مخ و نورونهای حسی).